ปราจีนบุรี–พลิกวิกฤติน้ำป่าท่วมคลี่คลายลุยจับปลาทำเมนูพื้นบ้านเด็ดหมกหม้อ! แซ่บคัก ชาวบ้าน –หนุ่มสาว “ฉันทนา”ตามย่านโรงงานต่าง ๆ ออกหาปลาทำเมนูพื้นบ้านอร่อยเลิศรส
ชาวบ้าน–หนุ่มสาว “ฉันทนา”ตามย่านโรงงานต่าง ๆ พื้นที่หมู่ที่ 8 ต.นนทรี อ.กบินทร์บุรี จ.ปราจีนบุรี ต่างพากันออกหาปลาตามทุ่งนา หลังจากช่วงนี้ฝนตกชุกน้ำไหลหลาก มวลน้ำป่าจากอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ – อุทยานแห่งชาติทับลานมรดกโลกทางด้านทิศเหนือเพิ่งไหลหลากล้นแควหนุมาน – ต้นน้ำแม่น้ำปราจีนบุรีใหม่ๆ ปลาเล็กปลายน้อย หรือขนาดใหญ่ จะตื่นเต้นมาพร้อมกับน้ำใหม่ ที่ไหลเอ่อท่วมเข้าทุ่งนาข้าว
ชาวบ้านต่างพากันใช้วิกฤตให้เป็นโอกาส โดยจะนำอุปกรณ์หาปลา เช่น ลอบ ไซ อีโง่ แห มาหว่าน ดักหาปลาบริเวณน้ำไหลหลากลงทุ่งนาดังกล่าว หรือที่ลุ่มต่ำน้ำใหม่ไหลหลากแบบนี้ ที่ปลาทั้งหลายมักแหวกว่ายหาที่ไปวางไข่ หรือ หาแหล่งน้ำที่อยู่กัน
น้ำหลากที่เริ่มลดระดับลงใหม่ ๆ แบบนี้ หากนำอุปกรณ์หาปลามาดักยืนรอเอาปลาได้เลย ไม่ต้องรอข้ามวันข้ามคืนเพียงแค่ 5นาที ก็จับได้ปลาที่มาพร้อมเครื่องมือพื้นบ้านเป็นอุปกรณ์จับหาปลาได้แล้ว ปลาที่ได้ส่วนใหญ่จะเป็นปลาปลาเล็กปลาน้อยเป็นส่วนใหญ่ อาทิ ซิว ปลาซิวอ้าว ปลาขาว ปลาแก้มซ้ำ ปลาหมอ ปลาดุก ปลาช่อน ปลากระดี่ รวมถึงลูกปลาอื่นๆที่เป็นปลาน้ำจืด
นางราตรี มาขน กล่าวว่า ได้นำสแลนเขียวมาดัดแปลงทำที่ดักปลาอยู่ในทุ่งนาหลังบ้าน คนพื้นบ้านเรียกว่า “โต่ง” หรือ คล้าย ๆ โพงพาง นั้นเอง ซึ่งฝนตกใหม่ๆ น้ำไหลหลากลงเข้าทุ่งนาแบบนี้ ปลา และ ลูกปลาจะลงมาติด โดยจะนำสแลนเขียวเย็บขอบทั้งสองข้างเข้าหากัน ใช้เชือกมัดด้านปลาย ส่วนด้านหัว จะนำไปสู่ไว้ในท่อขนาดเล็กที่เป็นช่องน้ำไหล นำไม้มาปักที่บริเวณส่วนปลายไว้เป็นหลักปักไว้ ทิ้งไว้ไม่ถึง 5 นาทีปลาหรือลูกปลาต่างๆก็จะไหลลงมาตามน้ำ และจะติดอยู่บริเวณด้านท้ายของสแลนเขียวก็นำเอามาเทใส่ภาชนะที่เตรียมไว้
ปลาที่ได้จะเป็นลูกปลาขนาดเล็ก จะนำเอามาเป็นเมนูอาหารพื้นบ้านไม่ว่าจะเป็นทอด แกงส้ม ห่อหมก และเมนูที่นิยมทำกินคือ เมนูหมกหม้อ
หมกหม้อนี้ไม่ใช่ ห่อหมก ที่ใช้ห่อในใบตอง และนำไปนึ่ง จนสุก เมนูนี้เป็นเมนูอาหารอีสาน หมกนี้ สูตรเด็ดพื้นบ้านคือ หมกในหม้อ คือแกงน้ำขลุกขลิก เยิ้มๆ เข้มข้น อยู่ในหม้อรสชาติก็ออกแนวคล้ายๆห่อหมก ที่นำมาห่อใบตอง แต่จะไม่แห้งๆ จะมีน้ำเหนียวๆ อร่อยแซ่บๆ ทำง่ายง่าย และก็อร่อย นัวๆ น้ำปลาร้า สุดเข้มข้น ล้นเยิ้ม เติมรส อร่อยหอม
วิธีการปรุง จะนำลูกปลาเล็กปลาน้อยที่ได้มาล้างน้ำทำความสะอาด จากนั้นเตรียมเครื่องปรุง ได้แก่ หน่อไม้ต้มสุก(หากมี) ใบแมงลัก ข่า ตะไคร้ น้ำปลาร้า น้ำปลา ผงปรุงรส ผงชูรส กระเทียม หอมแดง ข้าวเบือ พริกสด หรือ อาจใช้เครื่องแกงสำเร็จ ที่อยู่ในครัวก็ได้เพื่อความรวดเร็ว
การปรุงหมกหม้อ โดย ตั้งหม้อ หรือ กระทะ นำน้ำใส่เล็กน้อย หลังน้ำเดือดแล้ว ตำพริกสด/กระเทียม/หอมแดง/ข่า/ตะไคร้ ตำโขลกละเอียดใส่ลงหม้อ จากนั้นนำหน่อไม้ต้มสุก(หากมี)มาหั่น หรือ มาทำเป็นเส้นเล็กๆ อาจใช้ซ่อมกรีด ให้เป็นเส้นเล็กลงหม้อ ใส่ลูกปลาเล็ก ปลาน้อยล้างน้ำทำความสะอาดแล้วลงไป
จากนั้น นำข้าวเหนียวดิบมาตำละเอียดเป็นข้าวเบือ ทำให้หมกเหนียวเข้มข้น เติมน้ำปลา ใส่น้ำปลาร้า,ใบแมงลัก , ผงปรุงรส , ผงชูรส,ต้นหอม ที่เตรียมเอาไว้ลงไปคั่วไฟคลุกเคล้าด้วยไฟอ่อนๆประมาณ 5 นาทีให้ปลาสุก หลังเนื้อปลาหอมเข้ากับเครื่องแกงปรุงรสเพิ่มตามต้องการ แล้วตักใส่ถ้วยก็จะได้เมนู หมกหม้อแซ่บ ๆ กินกับข้าวสวยร้อนๆสุดแสนจะอร่อยแบบบ้าน ๆ ส่วนที่เหลือ หรือ หมกหม้อบางส่วนที่มาก ก็แบ่งปันให้เพื่อนบ้านรอบ ๆ กินบ้าง
โดย…มานิตย์ สนับบุญ -ข่าว /ทองสุข สิงห์พิมพ์ –ภาพ /ปราจีนบุรี